Theo ý nghĩa dân gian, hoa đăng có nghĩa là đèn hoa. Lễ hội thả hoa đăng là lễ hội thắp đèn trên những bông hoa và thả xuống dòng sông. Hình ảnh hoa đăng được thắp sáng về đêm có ý nghĩa tôn vinh những giá trị tinh thần, giá trị tâm linh và văn hóa của người Việt Nam vào những ngày lễ lớn, đặc biệt là vào những ngày đầu năm mới, đốt đèn mừng lễ hội, cầu nguyện quốc thái dân an. Mỗi ngọn đèn trên tay là ánh sáng xóa hết mọi khổ đau để cùng nhau xây dựng một cuộc sống tươi đẹp. Mỗi chiếc đèn hoa đăng được người thả gửi vào đó những lời nguyện ước, mang lại bình an và hạnh phúc cho mọi người. Hoa đăng được thả trên sông vừa ấm cúng, thẩm mỹ, giàu truyền thống vừa mang giá trị tâm linh mở đầu cho một năm mới tốt đẹp.
Lần đầu tiên tổ chức thả hoa đăng trong Lễ hội Nguyễn Trung Trực vào năm 2018 nhân dịp kỷ niệm 150 năm AHDT Nguyễn Trung Trực hy sinh (1868 - 2018) tại Bến thả Hoa đăng. Công trình Bến thả Hoa đăng tại khu vực bến dọc tuyến đường Nguyễn Công Trứ, phường Vĩnh Thanh, thành phố Rạch Giá, cách Di tích lịch sử - văn hóa đình Nguyễn Trung Trực khoảng 500m và nằm giữa 02 sự kiện lịch sử liên quan đến vị AHDT, đó là trận đánh đồn Kiên Giang (16/6/1868) do Nguyễn Trung Trực chỉ huy và việc giặc Pháp xử chém (27/10/1868) người chỉ huy “trung - hiếu - tiết - nghĩa” được sử sách lưu danh, đời đời ca tụng. Công trình do Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Trường Phát tài trợ kinh phí xây dựng, với tổng giá trị trên 2 tỷ đồng và kịp đưa vào khai thác, sử dụng đúng vào dịp lễ hội năm 2018. Công trình hoàn thành thể hiện sự tri ân của những tổ chức, cá nhân đối với AHDT Nguyễn Trung Trực, góp phần làm phong phú thêm các hoạt động văn hóa ý nghĩa dịp lễ hội hàng năm.
Kể từ năm 2018, người dân và du khách được tham gia hoạt động thả hoa đăng và hàng ngàn hoa đăng nhỏ được thả xuống dòng sông Kiên, tạo không khí thêm náo nức nhưng không kém phần trang nghiêm. Trên dòng sông Kiên tràn ngập sắc màu lung linh bởi hàng chục đèn hoa đăng kích cỡ lớn và hàng ngàn hoa đăng nhỏ của người dân thể hiện lòng tri ân, tưởng nhớ anh linh AHDT Nguyễn Trung Trực và tử sĩ trong trận đánh đồn Kiên Giang, những anh hùng liệt sĩ đã hy sinh xương máu để bảo vệ non sông đất nước, đồng thời cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa. Người dân địa phương và du khách được dịp chiêm ngưỡng vẻ đẹp của những hoa đăng lung linh, huyền diệu về đêm trên dòng sông lịch sử, tạo điểm nhấn cho sự kiện kỷ niệm AHDT Nguyễn Trung Trực hy sinh.
Sau 02 năm tổ chức phần lễ trong nội bộ do ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19, Lễ hội truyền thống kỷ niệm 154 năm AHDT Nguyễn Trung Trực hy sinh (1868 - 2022) được tổ chức trong điều kiện bình thường mới, với phương châm trang trọng, an toàn, tiết kiệm. Nằm trong khuôn khổ các hoạt động phần hội, nhiều hoạt động văn hóa văn nghệ, thể thao và du lịch phong phú, đa dạng và ý nghĩa được tổ chức tại nhiều địa điểm trên địa bàn thành phố Rạch Giá. Đêm hội hoa đăng sẽ chính thức trở lại vào dịp lễ hội năm nay vào lúc 19 giờ, ngày 22/9, địa điểm khai hội tại Công viên tượng đài Nguyễn Trung Trực và thả hoa đăng tại Bến thả Hoa đăng. Hy vọng, người dân và du khách đến với lễ hội có dịp ngắm hoa đăng lung linh và rực rỡ trên dòng sông Kiên; tham gia thả hoa đăng để gửi gắm những lời chúc, những lời cầu nguyện tốt đẹp cho người thân và gia đình. Tuy hoạt động này không còn mới lạ đối với người dân Việt Nam nhưng đến với lễ hội, du khách hãy trải nghiệm để thỏa sức vui chơi, chụp hình lưu niệm, thả hoa đăng và đặc biệt hiểu hơn về con người, văn hóa, lịch sử của đất biển Kiên Giang, đặc biệt là nét văn hóa độc đáo của Lễ hội truyền thống AHDT Nguyễn Trung Trực tại thành phố Rạch Giá.
