Đây không chỉ là niềm tự hào của nhân dân thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang mà còn góp phần thiết thực vào việc giữ gìn sự phong phú, đa dạng của kho tàng di sản văn hóa Việt Nam. Đồng thời, đây cũng là điều kiện thuận lợi để bạn bè trong nước và quốc tế hiểu biết nhiều hơn, sâu rộng hơn về nét đẹp, văn hóa, con người và văn hóa của vùng đất Kiên Giang.
Lễ hội truyền thống Anh hùng dân tộc (AHDT) Nguyễn Trung Trực diễn ra hàng năm vào ngày 26 đến 28/8 âm lịch, với nhiều hoạt động quy mô lớn, trang trọng, tạo nên những điểm nhấn đặc sắc và ấn tượng, thu hút người dân và du khách đến tham gia. Lễ hội truyền thống AHDT Nguyễn Trung Trực là một lễ hội thể hiện tính nhân văn đặc sắc và tính xã hội hóa cao, từ rất lâu đã là một lễ hội của cộng đồng, của nhân dân, do nhân dân. Đây cũng chính là yếu tố căn bản quyết định sự thành công của lễ hội từ bấy lâu nay.
Cứ vào gần cuối tháng tám âm lịch, nhân dân khắp nơi trong cả nước cùng nhau hội tựu về thành phố Rạch Giá, nơi có ngôi đình chính thờ Nguyễn Trung Trực để thắp hương, bày tỏ lòng ngưỡng mộ, tri ân vị AHDT, được hòa mình vào không gian nhộn nhịp của lễ hội, với nhiều hoạt động phong phú, đặc sắc và ý nghĩa, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc và quảng bá hình ảnh văn hóa du lịch Kiên Giang. Việc tổ chức các nghi lễ đảm bảo tính tôn nghiêm cả nội dung lẫn nghi thức, mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc.
Đến với lễ hội, bên cạnh các phần lễ, du khách còn được trải nghiệm, thưởng ngoạn, tham gia các hoạt động văn hóa nghệ thuật, thể thao, hội chợ - triển lãm, chợ phiên... rất thú vị. Trong những ngày này, du khách còn được thưởng thức rất nhiều sản vật địa phương từ bánh, trái cây và các món đặc sản của 03 dân tộc Kinh, Hoa, Khmer. Nét văn hóa độc đáo mỗi khi nói đến Lễ hội AHDT Nguyễn Trung Trực hàng năm là trước ngày chính thức diễn ra lễ hội, người dân khắp nơi về đây để làm công quả, chung tay sửa sang đình thờ, dựng trại, nấu cơm để tỏ lòng thành kính đối với cụ Nguyễn.
Điều thú vị là cả triệu lượt người đến khu di tích Đình Nguyễn Trung Trực trong các ngày lễ đều được phục vụ ăn, nghỉ miễn phí và khám, chữa bệnh miễn phí. Những năm khách tham dự quá đông, một số khuôn viên, phòng làm việc của các cơ quan và một phần nhà dân được trưng dụng để phục vụ khách hành hương nghỉ miễn phí. Những năm gầy đây, để tạo điều kiện cho người dân ở xa có chỗ nghỉ, Bao bảo vệ đình vận động lập trại võng phục vụ khoảng 2.000 người.
Kinh phí tổ chức chủ yếu do người dân và các doanh nghiệp tự nguyện đóng góp. Đây là một mô hình lễ hội độc đáo của khu vực mang tính cộng đồng rất cao, người đi hội cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng hưởng thụ những thành quả lao động mà mình đã góp phần trong lễ hội, tạo nên sự cố kết chặt chẽ tất cả những thành phần tham gia lễ hội. Hiếm có lễ hội nào mà nhân dân lại tự giác cùng nhau chia sẻ giá trị tinh thần và vật chất như Lễ hội AHDT Nguyễn Trung Trực.
Lễ hội Nguyễn Trung Trực mang đậm giá trị nhân văn, nét độc đáo của vùng đất cực Nam Tổ quốc. Số lượng người dự lễ hội mỗi năm ngày càng tăng, cơ sở vật chất tương đối đáp ứng được nhu cầu phục vụ nhân dân; gần đây thu hút trên 02 triệu lượt khách đến tham quan, dâng hương bày tỏ lòng tri ân, ngưỡng mộ vị anh hùng của dân tộc, thể hiện sự phát triển không ngừng của lễ hội hướng về cội nguồn, làm giàu thêm và phát huy tính nhân văn của dân tộc.
Đến thời điểm này, công tác chuẩn bị cho Lễ đón nhận Bằng di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Lễ hội Đình thần Nguyễn Trung Trực - Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang” cơ bản hoàn tất. Trong buổi lễ, UBND tỉnh Kiên Giang công bố quyết định và trao tặng Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh cho 05 tập thể, 05 cá nhân đã có thành tích xuất sắc, đột xuất trong việc bảo vệ và phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể “Lễ hội Đình thần Nguyễn Trung Trực – Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang.
